Οι τράπεζες διαθέτουν υπερβάλλον κεφάλαιο 9,2 δις ευρώ αλλά η ΤτΕ τις προτρέπει για νέες κεφαλαιακές ενισχύσεις...27/10/10 - 07:03
Συστάσεις προς τις τράπεζες να διατηρούν υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας πραγματοποίησε η διοίκηση της ΤτΕ μέσω της έκθεσης για την νομισματική πολιτική.Συγκεκριμένα τονίζεται ότι κρίνεται απαραίτητο να επανεξετάσουν οι τράπεζες το επιχειρηματικό υπόδειγμα λειτουργίας τους, επιδιώκοντας τη διατήρηση υψηλού επιπέδου κεφαλαιακής επάρκειας, σχηματίζοντας επαρκείς προβλέψεις για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και εξορθολογίζοντας τα έξοδά τους. Η σύναψη στρατηγικών συμμαχιών και συγχωνεύσεων είναι βέβαιο ότι θα συμβάλει θετικά στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων μέσω των ωφελειών που θα προκύψουν από τις συνέργειες σε επίπεδο αποδοτικότητας, κεφαλαιακής επάρκειας, περιστολής των δαπανών και ρευστότητας.
Ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας (Τράπεζες: 12,3%, Τραπεζικοί όμιλοι: 11,2%) όσο και ο Δείκτης Βασικών Κεφαλαίων (Τράπεζες:
11,0%, Τραπεζικοί όμιλοι: 10,1%).
Ωστόσο οι δείκτες των ελληνικών τραπεζών παρέμειναν σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο του εποπτικού ελαχίστου, με αποτέλεσμα το “υπερβάλλον κεφάλαιο” (πάνω από εκείνο που αντιστοιχεί σε ελάχιστο επιτρεπόμενο Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας 8%) σε επίπεδο συστήματος να διαμορφώνεται σε 9,2 δισεκ. ευρώ. Ενθαρρυντικά μηνύματα για την περαιτέρω ενίσχυση του “υπερβάλλοντος κεφαλαίου” παρέχει η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου στην οποία προέβη η Εθνική
Τράπεζα. Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει τη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στο εγχώριο τραπεζικό
σύστημα.
Οι προκλήσεις
Το τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις. Η ύφεση έχει επηρεάσει δυσμενώς τη χρηματοοικονομική κατάσταση των
επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, με αποτέλεσμα τον περιορισμό στη ζήτηση δανείων, τη χειροτέρευση της ποιότητας του δανειακού
χαρτοφυλακίου των τραπεζών και την υποχώρηση της κερδοφορίας τους. Επιπρόσθετα, οι διαδοχικές υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής
ικανότητας του Ελληνικού Δημοσίου από τους οίκους αξιολόγησης συμπαρέσυραν σε ανάλογες υποβαθμίσεις και τις αξιολογήσεις των
ελληνικών τραπεζών και των εκδόσεων τίτλων τους, με αποτέλεσμα να καταστεί πρακτικά ανέφικτη για τις ελληνικές τράπεζες η
άντληση χρηματοδότησης από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων.
Τι περιλαμβάνει η Βασιλεία
Θα αυξηθούν τα στοιχεία των κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (core Tier 1) από 2% που ισχύει σήμερα σε 4,5%, με σταδιακή εφαρμογή από 1.1.2013 μέχρι 1.1.2015. Παράλληλα, στοιχεία όπως η αναβαλλόμενη φορολογία, τα δικαιώματα μειοψηφίας, οι πέραν του 15% επενδύσεις σε εταιρίες του χρηματοπιστωτικού τομέα, τα οποία μέχρι σήμερα αφαιρούνται κατά 50% από τα Βασικά Ίδια Κεφάλαια και κατά 50% από τα Συμπληρωματικά, από 1.1.2014 θα αφαι-
ρούνται μόνο από τα στοιχεία των κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (core Tier 1), επίσης με σταδιακή εφαρμογή που θα ολοκληρωθεί στις 1.1.2018 με την πλήρη αφαίρεσή τους.
2. Θα αυξηθούν τα ελάχιστα Βασικά Ίδια Κεφάλαια (Τier 1), που περιλαμβάνουν μετοχικό κεφάλαιο και υβριδικούς τίτλους, από 4% που ισχύει σήμερα σε 6%, με σταδιακή εφαρμογή από
1.1.2015. Επίσης, θα υιοθετηθούν αυστηρότερος ορισμός και κριτήρια για την υπαγωγή των υβριδικών τίτλων στη συγκεκριμένη κατηγορία κεφαλαίων, όπως άλλωστε αυτό έχει ήδη προσδιοριστεί με βάση την Οδηγία 2009/111/ΕΚ της 16.9.2009 περί κεφαλαιακών απαιτήσεων (CRD II).
3. Θα θεσμοθετηθεί ένα υποχρεωτικό περιθώριο διατήρησης κεφαλαίων (“capital conservation buffer”), το οποίο θα καλύπτεται από μετοχικό κεφάλαιο και θα έχει στόχο τη διατήρηση ενός
αποθεματικού ασφαλείας που θα μπορεί να απορροφά ζημίες σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας. Το περιθώριο αυτό θα αυξάνεται σταδιακά από την 1.1.2016 κατά 0,625% ετησίως, ώστε
την 1.1.2019 να ανέλθει σε 2,5%. Σε περιόδους κρίσης, τα πιστωτικά ιδρύματα θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα κεφάλαια αυτά για την απορρόφηση ζημιών. Τονίζεται ωστόσο ότι, όσο πιο
κοντά θα βρίσκεται ο δείκτης κεφαλαιακών απαιτήσεων ενός πιστωτικού ιδρύματος στον ελάχιστο δείκτη κεφαλαιακών απαιτήσεων, τόσο μεγαλύτεροι θα είναι οι περιορισμοί για τη δια-
νομή κερδών.
4. Θα υιοθετηθεί ένα αντικυκλικό περιθώριο κεφαλαίων, μεταξύ 0 και 2,5%, ανάλογα με τις μακροοικονομικές συνθήκες που θα επικρατούν στην κάθε εθνική οικονομία. Το αντικυκλικό περιθώριο θα υπηρετήσει τον ευρύτερο στόχο της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, προστατεύοντας τον τραπεζικό τομέα από τη σημαντική σώρευση κινδύνων οι οποίοι αναλαμβάνονται σε περιόδους υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης.
5. Συμπληρωματικά προς τα ανωτέρω μέτρα, θα θεσμοθετηθεί και δείκτης μόχλευσης, ο οποίος θα υπολογίζεται ως το πηλίκο των Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων προς το σύνολο του Ενεργητικού
προσαυξημένου με μέρους των εκτός ισολογισμού στοιχείων. Ο δείκτης αυτός, που θα πρέπει να ανέρχεται τουλάχιστον σε 3%, θα λειτουργήσει ως ανασταλτικό μέτρο (back-stop) για την αύξηση του αναληφθέντος κινδύνου των τραπεζών. Σε μια πρώτη φάση, από 1.1.2011, απλώς θα παρακολουθείται η εξέλιξη του εν λόγω δείκτη από τις εποπτικές αρχές, ενώ η δοκιμαστική εφαρμογή του θα αρχίσει την 1.1.2013. Στόχος είναι να αρχίσει η υποχρεωτική εφαρμογή του την 1.1.2018.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
