11 |1 |2011 09:11
Ταχύτατη η μετάδοση κρίσης
Μετά από την ηρεμία των εορτών, οι πιέσεις εντείνονται και, αντί να επικεντρώνονται μόνο σε μία χώρα-στόχο, εξαπλώνονται, σε μία σαφή ένδειξη ότι η κρίση μεταδίδεται με την ταχύτητα πυρκαγιάς σε ξερό δάσος.
Του Δημήτρη Γκιόκεζα
Γενικευμένη είναι πλέον η επίθεση των αγορών στην Ευρωζώνη και κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. Μετά από την πρόσκαιρη ηρεμία των εορτών, οι πιέσεις εντείνονται και, αντί να επικεντρώνονται μόνο σε μία χώρα-στόχο, εξαπλώνονται, σε μία σαφή ένδειξη ότι η κρίση του ευρωπαϊκού χρέους μεταδίδεται με την ταχύτητα πυρκαγιάς σε ξερό δάσος. Μετάδοση της κρίσης την οποία δεν μπόρεσε να συγκρατήσει ούτε η δήλωση της Κίνας ότι θα αγοράσει ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα και θα στηρίξει το ευρώ. Ξεκινώντας από τη χώρα μας, όπου τα spreads έχουν εκτιναχθεί πλέον πάνω από τις 970 μονάδες, τα άλλα PIIGS, το Βέλγιο, αλλά ακόμα και τη Γαλλία, οι αγορές προεξοφλούν πλέον το επόμενο κεφάλαιο της κρίσης.
Αστείο το ευρωομολόγο
Φιλότιμες προσπάθειες καταβάλλει τον τελευταίο καιρό ο Ελληνας πρωθυπουργός, κ. Γ. Παπανδρέου, να πείσει τους εταίρους μας στην Ευρωζώνη και ιδίως το γαλλο-γερμανικό άξονα για την αναγκαιότητα δημιουργίας του ευρωομολόγου. Σε άλλες συνθήκες, ενδέχεται να ήταν η πλέον αποτελεσματική λύση. Ομως, με βάση τις σημερινές συνθήκες, ακόμα και αν τελικά Γερμανοί και Γάλλοι συμφωνήσουν και προχωρήσει η Ευρωζώνη στην έκδοση ομολόγων, τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τα διάφορα κράτη, μικρή μόνο ανακούφιση θα παράσχουν και κυρίως πεπερασμένη στον χρόνο. Πράγματι, ακόμα και αν εφαρμοστεί απόλυτα επιτυχημένα το μνημόνιο στην Ελλάδα και την Ιρλανδία, τις δύο χώρες οι οποίες μέχρι τώρα έχουν καταφύγει στον μηχανισμό στήριξης, αυτές θα είναι υποχρεωμένες να διατηρούν σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα για τουλάχιστον μια δεκαετία προκειμένου να μειωθεί το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σε βιώσιμό επίπεδο, κάτω από το 70%, μετά το 2020. Σίγουρα, χαμηλότερο κόστος εξυπηρέτησης μέσω ευρωομολόγου θα διευκόλυνε λίγο τη μείωση του χρέους σε αυτό το βιώσιμο ποσοστό. Ομως το βάρος της προσαρμογής θα πέσει εκ των πραγμάτων στη δημοσιονομική εξυγίανση, πιέζοντας βαρύτατα την πραγματική οικονομία και δημιουργώντας φαύλο κύκλο, όπου ο περιορισμός των δημοσίων δαπανών θα φέρει ύφεση, υστέρηση των εσόδων και άρα νέες πιο σκληρές μειώσεις των δαπανών και περαιτέρω ύφεση. Στην ουσία, η δημιουργία των ευρωομολόγων θα ήταν μια καλή ιδέα, αν αυτή είχε εφαρμοστεί παράλληλα με τη νομισματική ένωση πριν από δέκα χρόνια και εφόσον είχε συνοδευτεί από μια στενότερη και ουσιαστικότερη δημοσιονομική ένωση. Από τότε όμως είχε αντιδράσει η Γερμανία, φοβούμενη ότι αυτό θα σήμαινε αφενός υψηλότερο κόστος δανεισμού για την ίδια και αφετέρου ότι θα επιβαρυνόταν στο μέλλον με τη διάσωση δημοσιονομικά απείθαρχων χωρών. Με μια απίστευτη έλλειψη φαντασίας και υψηλή δόση αφέλειας, η Γερμανία τότε είχε πιστέψει ότι, εάν απαγορευτούν τα υπέρογκα ελλείμματα μέσω της Συνθήκης του Μάαστριχ, θα αναγκαστούν οι περιφερειακές χώρες να ακολουθήσουν μια πιο υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική.
Ευρωπαϊκό δίλημμα με αναδιάρθρωση στον ορίζοντα
Στην πράξη, όπως έχει εξελιχθεί μέχρι τώρα η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, η οποία ξεκίνησε από τη χώρα μας τον Οκτώβριο του 2009, και με βάση την πολιτική η οποία ακολουθείται, δύο μόνο εναλλακτικές υπάρχουν. Είτε οι περιφερειακές χώρες οι οποίες έχουν ήδη ενταχθεί στον μηχανισμό στήριξης, αλλά και αυτές οι οποίες θα ακολουθήσουν, με πρώτη όπως φαίνεται την Πορτογαλία, θα επαναστατήσουν στην περιοριστική πολιτική η οποία τους επιβάλλεται. Η όντως επίπονη δημοσιονομική προσαρμογή απειλεί όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο, αλλά και τη κοινωνική συνοχή, καθώς εκρήγνυται η ανεργία και η οικονομία βυθίζεται σε ύφεση, προκειμένου να αποπληρωθούν οι ξένοι -όπως το αντιλαμβάνονται οι περιφερειακές χώρες- πιστωτές. Η άλλη εναλλακτική είναι να υποχρεωθούν οι χώρες του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα, με πρώτη τη Γερμανία, να χρηματοδοτούν σε βάθος χρόνου τις απειθάρχητες χώρες των PIIGS. Οσο όμως πολιτικά δεν θα μπορεί να γίνει αποδεκτό σε βάθος χρόνου από τα PIIGS να αποπληρώνουν εν μέσω οικονομικού μαρασμού τις τράπεζες και τους ξένους πιστωτές, άλλο τόσο θα αντιδράσει η γερμανική, αυστριακή και ολλανδική κοινή γνώμη στη διηνεκή χρηματοδότηση των ελληνικών, ιρλανδικών, ή ισπανικών ελλειμμάτων. Αδιέξοδο δηλαδή δημιουργούν οι μόνες εναλλακτικές, γεγονός το οποίο εξηγεί για ποιο λόγο οι αγορές δεν έχουν πειστεί για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει την κρίση και γιατί προεξοφλούν ότι, αργά ή γρήγορα, τουλάχιστον οι περιφερειακές χώρες θα προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους τους.
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1
