Οι συνέπειες του spread

Συρρίκνωση Ιδίων Κεφαλαίων και καθαρής θέσης καταγράφουν τους τελευταίους μήνες οι τράπεζες λόγω της έκρηξης του spread. Πάνω από 5 δις ευρώ η λογιστική υποαξία. Δεν απειλείται η κεφαλαιακή επάρκεια


Του Κ. Παπαγρηγόρη

Ιδιαίτερα ανήσυχοι εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα οι έλληνες τραπεζίτες παρατηρώντας την ξέφρενη κούρσα ανόδου του spread του δεκαετούς ομολόγου αναφοράς προς τα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 1300 μονάδων βάσης, αν και όπως τονίζουν δεν πλήττεται η κεφαλαιακή επάρκεια.

Βασικός λόγος της ανησυχίας δεν είναι άλλος από τις επιπτώσεις, λογιστικές κυρίως, που έχει η εκτόξευση του spread στα χαρτοφυλάκια των ομολόγων και κυρίως στη συνεχή συρρίκνωση που καταγράφουν τους τελευταίους μήνες, τα ίδια κεφάλαια και η καθαρή θέση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις έμπειρων τραπεζικών παραγόντων, η "λογιστική" υποαξία του τραπεζικού συστήματος τον τελευταίο χρόνο ενδέχεται και να ξεπερνάει τα 5 δις. ευρώ.

Σημειώνεται ότι το τραπεζικό σύστημα είναι εκτεθειμένο σε ελληνικά ομόλογα ύψους 50 δις ευρώ περίπου, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων (20 δις ευρώ) βρίσκεται στο χαρτοφυλάκιο της Εθνικής Τράπεζας. Ακολουθούν η Eurobank με χαρτοφυλάκιο ομολόγων 10 δις. ευρώ περίπου, η Alpha Bank με 6,5 δις. ευρώ, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με 5,5 δις, η ΑΤΕ Bank με 1 δις. ευρώ κ.α.

Υποβάθμιση των εγγυήσεων

Την ίδια στιγμή η ξέφρενη κούρσα του spread υποβαθμίζει και την ποιότητα των ελληνικών ομολόγων που έχουν καταθέσει υπό την μορφή εγγυήσεων στην ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες με αντάλλαγμα την άντληση ρευστότητας.

Μπορεί ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Ζ. Κ. Τρισέ να έχει διαμηνύσει ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα θα γίνονται αποδεκτά ανεξαρτήτως πιστοληπτικής διαβάθμισης αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα ομόλογα δεν αξιολογούνται ως μηχανισμός εγγύησης.

Σημειώνεται ότι το ένα τρίτο των εγγυήσεων που έχουν καταθέσει οι ελληνικές τράπεζες στην ΕΚΤ με αντάλλαγμα ρευστότητα είναι κρατικά ομόλογα (περί τα 55 δις. ευρώ). Υπενθυμίζεται ότι συνολικά οι κατατεθειμένες εγγυήσεις είναι ύψους 149,2 δις ευρώ και η αντληθείσα ρευστότητα 94,4 δις ευρώ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ενδεχομένως οι ελληνικές τράπεζες να χρειαστεί να αυξήσουν, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, το ύψος των εγγυήσεων για την άντληση του ίδιου ποσού ρευστότητας.

Σε ότι αφορά στην ανοδική πορεία του spread του δεκαετούς ομολόγου, σημειώνεται ότι από τις 140 μονάδες βάσης στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009, βρέθηκε, στις 600 μ.β. πέρυσι τέτοια εποχή για να υπερδιπλασιαστεί έκτοτε και να ξεπεράσει χθες τις 1300 μ.β. .

Οι σταθερές τους τελευταίους μήνες, απώλειες σε κεφάλαια και εν μέρει σε κέρδη αποτελούν έναν ακόμη βραχνά για τους τραπεζίτες και πιέζουν την ήδη συρρικνωμένη κερδοφορία.

Τι λένε οι τραπεζίτες

Επικεφαλής ιδιωτικής τράπεζας μιλώντας στο axiaplus.gr εμφανίζεται καθησυχαστικός για τις επιπτώσεις του spread στο τραπεζικό σύστημα, χωρίς ωστόσο να κρύβει και τον προβληματισμό του για τις πιθανές συνέπειες από την εκτός ελέγχου κατάσταση στην αγορά ομολόγων.

Ευτυχώς, τονίζει χαρακτηριστικά, σε ό,τι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, οι απώλειες είναι ως επί το πλείστον λογιστικές, αφού το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων τους βρίσκεται στο επενδυτικό και όχι στο χαρτοφυλάκιο προς διαπραγμάτευση, άρα δεν υπόκειται σε mark to market αποτίμηση (αποτίμηση επί καθημερινής βάσεως σε τρέχουσες τιμές). Διαφορετικά οι ζημιές στο πιστωτικά σύστημα θα ανέρχονται αυτή τη στιγμή σε αρκετά δις. ευρώ. Η έκρηξη του spread, συνεχίζει, συρρικνώνει, προσωρινά τα ίδια κεφάλαια επηρεάζοντας την καθαρή θέση της κάθε τράπεζας.

Παραμένει ωστόσο το γεγονός ότι οι τράπεζες καταγράφουν τους τελευταίους μήνες συνεχώς ζημίες από τις επενδύσεις τους στα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου.

Το παρήγορο όμως για τις τράπεζες στην παρούσα συγκυρία είναι ότι η λογιστική αυτή συρρίκνωση των κεφαλαίων τους λόγω του spread δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τα εποπτικά τους κεφάλαια και τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, διατηρώντας σε επίπεδα υψηλότερα αυτών που έχει θέσει η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και του μέσου όρου των τραπεζών της Ε.Ε.
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1