ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΜΗΔΕΝ!Το τραπεζικό μνημόνιο, οι συγχωνεύσεις, η σχεδόν… ντε φάκτο κρατικοποίηση και η μείωση της διεθνούς εμβέλειας των τραπεζικών ομίλων. Πρόσθετος βρόχος η κατάρρευση των κεφαλαιοποιήσεων και η εκτόξευση των spreads
Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Σε κρίσιμη καμπή βρίσκονται πλέον οι ελληνικές τράπεζες, καθώς τα χρονικά περιθώρια που οι ίδιες κέρδιζαν πριν από τη λήψη επίπονων αποφάσεων -κυρίως για τα στελέχη…- έχουν εξαντληθεί. Η κατάρρευση των χρηματιστηριακών κεφαλαιοποιήσεων σε συνδυασμό με την εκτόξευση των spreads των ελληνικών ομολόγων σε μια συγκυρία κατά την οποία οι φήμες για αναδιάρθρωση και η απειλή μιας νέας υποβάθμισης από τη Fitch χτυπούν καμπανάκι κινδύνου για τις συνθήκες ρευστότητας και κεφαλαιακής επάρκειας στο επόμενο χρονικό διάστημα. Και τούτο καθώς η φυγή των καταθέσεων συνεχίζεται και οι τράπεζες αδυνατούν πλέον να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, έχοντας περικόψει σταδιακά ακόμη και τις αναχρηματοδοτήσεις δανείων.
Χρηματιστήριο και spreadsΣημειώνουμε ότι μέσα σε έναν κυκεώνα επιθέσεων κατά της αξιοπιστίας της χώρας και της ελληνικής οικονομίας, παραμονές της επίσκεψης της τρόικας και των μέτρων που θα απαιτήσει προκειμένου να εξασφαλιστεί η επόμενη δόση από το πακέτο των 110 δισ. ευρώ, το ελληνικό Χρηματιστήριο έχει βουλιάξει στο επίπεδο των 1.400 μονάδων, ενώ τα spreads καταγράφουν ιστορικά ρεκόρ, καθώς για το 10ετές ομόλογο προσεγγίζουν τις 1.300 μονάδες, ενώ στο 2ετές ομόλογο το spread έχει φτάσει στις 2.380 μονάδες. Ενώ η απόδοση του 10ετούς ομολόγου κυμαίνεται κοντά στο 16% και του 2ετούς στο 27,1% !!!
Και όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν αναλυτές ξένων οίκων που παρακολουθούν στενά την πορεία των ελληνικών τραπεζών, η σύγκλιση Γενικού Δείκτη και spread των ομολόγων (δεκαετία) σε όποιο επίπεδο και αν παρατηρηθεί, δεν προμηνύει τίποτε καλό για τους κεφαλαιακούς δείκτες τους… Πάντως οι τραπεζίτες βρίσκονται σε επαφή με τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους και προσπαθούν για την επίτευξη μιας άτυπης συμφωνίας στήριξης των μετοχών τους, επισημαίνοντας ότι εκείνο που κυρίως πλήττει αυτή την ώρα τις μετοχές τους είναι οι κερδοσκοπικές πωλήσεις.
Αυξήσεις κεφαλαίου και καλύμματαΜε απλά λόγια πάντως, η κατάρρευση των αποτιμήσεων, σε σημείο που συνολικά οι ελληνικές τράπεζες (πλην γαλλικών και κυπριακών) να μην ξεπερνούν σε κεφαλαιοποίηση τα 11 δισ. ευρώ, καθιστά εξαιρετικά δυσχερή στο εξής την κεφαλαιακή τους ενίσχυση μέσω αύξησης κεφαλαίου. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι τιμές των μετοχών διαμορφώνονται χαμηλότερα και από εκείνες με τις οποίες πραγματοποιήθηκαν -υποτίθεται προνομιακά- οι τελευταίες αυξήσεις κεφαλαίου. Παράλληλα, η εκτόξευση των spreads δημιουργεί πρόβλημα ως προς τη ρευστότητα που απορροφούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς απαιτούνται πλέον περισσότερα καλύμματα για τα ποσά που λαμβάνουν. Αν μάλιστα συμβεί και εκείνο που οι τραπεζίτες απεύχονται, δηλαδή μία ακόμη υποβάθμιση από τη Fitch, τότε θα τεθούν εκτός εγγυήσεων προς την ΕΚΤ και τα covered bonds των τραπεζών, με αποτέλεσμα να μειωθεί ακόμη περισσότερο η διαθέσιμη ρευστότητα. Και από τη στιγμή που η πρόσβαση στις αγορές εξακολουθεί να είναι αδύνατη ή δυσβάσταχτη ως προς τους όρους, γίνεται αντιληπτό ότι οι τράπεζες βρίσκονται μπροστά σε ένα χρηματοδοτικό αδιέξοδο.
Το μήνυμα της τρόικαςΚαι όλα αυτά τη στιγμή κατά την οποία η τρόικα φέρεται να έχει διαμηνύσει προς τους τραπεζίτες ότι οι μέθοδοι και τα σχέδια που περιγράφουν στα πρόχειρα funding plans που έχουν καταθέσει για τη σταδιακή απεξάρτησή τους από την ΕΚΤ δεν μπορούν να θεωρηθούν επαρκή, καθώς είναι εξαιρετικά φιλόδοξα. Και τούτο την ώρα που πλέον πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι τράπεζες θα αναγκασθούν εκ των πραγμάτων να οδηγηθούν στη λύση της χρησιμοποίησης της ρευστότητας που δύναται να τους εξασφαλίσει το νέο πακέτο εγγυήσεων των 30 δισ. ευρώ. Μόνο που η ένταξη στο πακέτο αυτό θα είναι ιδιαίτερα επίπονη για τους τραπεζίτες. Σε βαθμό που να χαρακτηρίζεται ως ένα "τραπεζικό μνημόνιο".
Για να συμμετάσχει κάθε τράπεζα στο πακέτο θα πρέπει κατ' αρχάς να καταστρώσει αξιόπιστα funding plans απεξάρτησης από την ΕΚΤ με συγκεκριμένες δράσεις αναδιάρθρωσης και με αξιόπιστα business plans. Μόνο οι τράπεζες που θα καταθέσουν ικανοποιητικά σχέδια θα συμμετάσχουν στο πακέτο και η εκταμίευση της ρευστότητας αυτής θα εξαρτηθεί από την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων στις οποίες κάθε τράπεζα θα έχει δεσμευτεί. Π.χ. πωλήσεις θυγατρικών εκτός Ελλάδας, μη τραπεζικών θυγατρικών, δανειακών χαρτοφυλακίων, μείωση μισθολογικού και λειτουργικού κόστους κ.λπ. Και σε τακτά χρονικά διαστήματα η τρόικα θα ελέγχει την πρόοδο κάθε τράπεζας, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την ελληνική οικονομία για να απελευθερώνει ρευστότητα.
Οι επιλογέςΣε αυτή τη συγκυρία δεν είναι πολλοί οι δρόμοι που ανοίγονται για τις τράπεζες. Ο πρώτος είναι αυτός των συγχωνεύσεων. Εφτασε η στιγμή για να επαναληφθούν, πολύ πιο καλόπιστα και με μειωμένες τις απαιτήσεις και χαμηλωμένους τους εγωισμούς, οι συζητήσεις για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος. Αν δημιουργηθούν ισχυρότερα σχήματα, πιθανώς να καταφέρουν να διεκδικήσουν την έξοδό τους στις αγορές με ευνοϊκότερους όρους, ενώ θα μπορέσουν να προσελκύσουν και το επενδυτικό ενδιαφέρον μεγάλων ξένων ομίλων που θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν για στρατηγική συμμετοχή στα νέα σχήματα. Βεβαίως, υπάρχει και ο δρόμος της υιοθέτησης των σκληρών παραμέτρων που ορίζει το νέο "τραπεζικό μνημόνιο" με γενναίες περικοπές και συρρίκνωση της εμβέλειας σε διεθνές επίπεδο. Επιλογή που εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε μείωση της εμβέλειας του ομίλου προς όφελος της τράπεζας - εταιρείας. Εκείνο που φαίνεται πάντως ως το πλέον αδύναμο σενάριο είναι η παραμονή των πραγμάτων όπως ήταν μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον ύφεσης της οικονομίας και παραμονής σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Και η… κρατικοποίησηΚαι φυσικά υπάρχει πάντα και ο ακραίος δρόμος της κρατικοποίησης. Αλλωστε μέσω των προνομιούχων μετοχών που κατέχει το Δημόσιο ελέγχει, αν το επιθυμεί, απόλυτα το τραπεζικό σύστημα. Επίσης οι προνομιούχες μετοχές μπορούν ανά πάσα στιγμή με νομοθετική ρύθμιση να μετατραπούν σε κοινές (π.χ. Αγροτική). Σημειώνεται ότι το Δημόσιο έχει διαθέσει 4,5 δισ. ευρώ για τις προνομιούχες μετοχές, γεγονός που σημαίνει ότι υπό προϋποθέσεις μπορεί να ελέγξει εν μια νυκτί σχεδόν το 30% του τραπεζικού συστήματος και σε ορισμένες μεγάλες τράπεζες πάνω και από το 35%. Στην κυβέρνηση πάντως προβληματίζονται για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να ενεργοποιηθεί και το ειδικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μια και το πρόβλημα ρευστότητας ούτως ή άλλως θα προκαλέσει και πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας.
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1
