Η επόμενη μέρα


Οι μέτοχοι κρατάνε τον έλεγχο, αποκτούν δυνατότητα επαναγοράς των μετοχών του ΤΧΣ και ψάχνουν κεφάλαια σε συνθήκες ύφεσης. Έρχονται "λουκέτα" σε όσες τράπεζες δεν είναι βιώσιμες.

Του Κ. Παπαγρηγόρη

Με σχετική ακρίβεια είναι πλέον σε θέση τα τραπεζικά επιτελεία να προσδιορίζουν την επόμενη μέρα του πιστωτικού συστήματος, καθώς η ψήφιση της δανειακής σύμβασης χθες το βράδυ από τη Βουλή, ξεκαθαρίζει το τοπίο και δίνει το έναυσμα στους τραπεζίτες να θέσουν τους επόμενους στρατηγικούς στόχους

Η επόμενη μέρα προκαλεί ποικιλία συναισθημάτων στους έλληνες τραπεζίτες καθώς επικρατεί ικανοποίηση που αποφεύχθηκε η κρατικοποίηση του πιστωτικού συστήματος αλλά και έντονη ανησυχία για τις μεγαλύτερες του αναμενόμενου ζημιές από το PSI και την επερχόμενη συρρίκνωση του κλάδου.

Διάχυτος όμως είναι και προβληματισμός για μια σειρά από προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν εάν θέλουν να διατηρήσουν την αυτονομία των τραπεζών τους τα επόμενα χρόνια και ταυτόχρονα να αποτελέσουν τον πυλώνα στήριξης της ελληνικής οικονομίας και το εφαλτήριο για την επιστροφή της οικονομίας σε ρυθμούς ανάπτυξης.

Σύμφωνα με το νέο μνημόνιο το ποσό των κεφαλαίων που θα κατευθυνθούν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι 23 δις ευρώ από αρχικό σχέδιο 30 δις ευρώ.

Από την ανάληψη νέων υποχρεώσεων θα δεσμευθούν έως 30 δις ευρώ που απορρέουν από την δανειακή σύμβαση με σκοπό την χρηματοδότηση μέρους της εθελοντικής ανταλλαγής ομολόγων του ελληνικού δημοσίου.

Το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί προσωρινά 35 δις ευρώ από τις δανειακές συμβάσεις με σκοπό η Ελλάδα να επαναγοράσει τίτλους που έχουν παρασχεθεί ως ενέχυρο στο ευρωσύστημα με τίτλους του ΕΤΧΣ. Η αύξηση αυτή θα είναι προσωρινή και θα εξαλειφθεί μετά την ολοκλήρωση του PSI.

Το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί έως 5,7 δις ευρώ από την δανειακή σύμβαση με σκοπό την εξυπηρέτηση των δεδουλευμένων τόκων μέχρι την ημερομηνία ανταλλαγής των ομολόγων.

Αποφεύχθη η κρατικοποίηση

Μετά και σημαντικές παρασκηνιακές πιέσεις των τραπεζιτών, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το ελληνικό πιστωτικό σύστημα θα παραμείνει στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, παρά την προσπάθεια των πολιτικών να προκαλέσουν συνθήκες κρατικοποίησης ώστε το δημόσιο να αποκομίσει σημαντικά οφέλη από την διαδικασία.

Έμπειροι τραπεζίτες χαρακτήρισαν όλο αυτό το διάστημα εκ των ων ουκ άνευ την κουβέντα για τον τρόπο ανακεφαλαιοποίησης καθώς όπως και αν λέγονταν τελικά οι μετοχές (κοινές με ή χωρίς ψήφο, κοινές με αναστολή δικαιώματος ψήφου για κάποιο χρονικό ορίζοντα, Μετατρέψιμα Ομολογιακά δάνεια κ.α) η Τρόικα έχει κάνει σαφές εξ' αρχής ότι δεν επιθυμεί μεγαλύτερη ανάμειξη του κράτους στον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης των τραπεζών.

Έτσι η Τρόικα πρότεινε ένα μοντέλο ανακεφαλαιοποίησης που συνδυάζει την ίδια συμμετοχή των παλαιών μετόχων με την εμπλοκή του ΤΧΣ το οποίο θα υλοποιήσει αυξήσεις κεφαλαίου με κοινές μετοχές με αναστολή ψήφου για 5 χρόνια.

Πλέον αρκετοί τραπεζικοί αναλυτές τονίζουν ότι οι μεγάλες τράπεζες, και κυρίως οι βασικοί τους μέτοχοι παίρνουν μια …δεύτερη ευκαιρία καθώς αποφεύγεται άμεσα η κρατικοποίηση τους.
Στο νέο μνημόνιο αναφέρεται ρητά ότι θα διασφαλιστεί η αυτονομία των ελληνικών τραπεζών.

Σε ότι αφορά στα κίνητρα που θα δοθούν στους μετόχους των τραπεζών ενδεικτικά αναφέρεται πώς για να υπάρχει ίδια συμμετοχή, τότε το ΤΧΣ θα μπορεί να καλύψει όλη την υπόλοιπη κεφαλαιακή απαίτηση με κοινές μετοχές που θα έχουν όμως αναστολή ψήφου έως 5 χρόνια.

Πέραν από την ίδια συμμετοχή και τις κοινές με αναστολή ψήφου μετοχές έως 5 χρόνια θα μπορούν να εκδοθούν και μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια.

Η ακριβής διαδικασία και τα ποσοστά συμμετοχής όλων των εμπλεκομένων στις ανακεφαλαιποιήσεις αλλά και το τελικό ύψος της ανακεφαλαιοποίησης θα καθοριστεί στα capital plans που θα ετοιμαστούν από τις τράπεζες τέλη Μαρτίου και θα κατατεθούν στην ΤτΕ.

Στο νέο μνημόνιο γίνεται ξεκάθαρο ότι στις τράπεζες που θα καταθέσουν βιώσιμα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης θα δοθεί η δυνατότητα να ζητήσουν και να λάβουν κρατική στήριξη έτσι ώστε να συνεχίσουν να υπάρχουν κίνητρα για τον ιδιωτικό τομέα να εισφέρει κεφάλαια, με στόχο να περιοριστεί το βάρος για τους φορολογούμενους.

Διάλυση τραπεζών

Την ίδια στιγμή νέο μνημόνιο και πραγματική οικονομία οδηγούν σε ένα μικρότερο τραπεζικό σύστημα. Ήδη αρκετοί έλληνες τραπεζίτες δεν κρύβουν τις εκτιμήσεις τους για ραγδαία συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου το 2012. Στελέχη τραπεζών τονίζουν ότι η συρρίκνωση του κλάδου είναι αναπόφευκτη, και την αποδίδουν κυρίως στην κατάσταση της οικονομίας.

Ως εκ τούτου αρκετοί έλληνες τραπεζίτες εκτιμούν ότι οι μεγάλες τράπεζες θα ενοποιηθούν σε 2 - 3 σχήματα, ενώ πολλές από τις μικρές είτε θα ενσωματωθούν σε μεγαλύτερα σχήματα είτε θα πάψουν να λειτουργούν. Αλλά και η Τρόικα στο νέο μνημόνιο είναι ξεκάθαρη. Οι τράπεζες που δεν θα καταθέσουν βιώσιμα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης ή που δεν θα αντλήσουν αρκετά κεφάλαια για να καλύψουν τις ρυθμιστικές απαιτήσεις μέσα στο χρονικό περιθώριο που θα τους έχει δοθεί από την ΤτΕ θα "διαλυθούν" ελεγχόμενα και με το μικρότερο κόστος για το δημόσιο, με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Οι επιλογές σε αυτή την περίπτωση περιλαμβάνουν τα εργαλεία που δίνει ο νόμος, ήτοι την εξαγορά της, τη δημιουργία ενδιάμεσου πιστωτικού ιδρύματος (bridge bank) και ο ελεγχόμενα σταδιακός περιορισμός των λειτουργιών της τράπεζας.

Ήδη μετά τις Proton Bank και T Bank, πληροφορίες θέλουν και την ATE Bank να οδεύει προς διάσπαση σε "καλή και καλή" τράπεζα καθώς ως κρατική τράπεζα δεν μπορεί να προσφύγει στο ΤΧΣ ενώ ούτε και το δημόσιο (βασικός μέτοχος 90%) είναι σε θέση να την χρηματοδοτήσει με τα περίπου2,5 δις. ευρώ που χρειάζεται.

Οι προκλήσεις

Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον το καυτό ζητούμενο για τις διοικήσεις των τραπεζών, είναι αν η κερδοφορία των επόμενων 3 ως 5 ετών αρκεί για να "σηκώσει" μόνη της την επαναγορά των κοινών άνευ ψήφου μετοχών από το Τ.Χ.Σ.

Οι τράπεζες θα καταθέσουν στην ΤτΕ μέχρι το τέλος Μαρτίου σχετικά επιχειρησιακά σχέδια που θα αναλύουν τις εκτιμήσεις τους για την προσδοκώμενη κερδοφορία, προ προβλέψεων, για τα επόμενα χρόνια. Τρόικα και ΤτΕ έχουν καταστήσει σαφές στους έλληνες τραπεζίτες ότι τα σχέδια αυτά πρέπει να είναι ρεαλιστικά και βιώσιμα.

Και εδώ οι εκτιμήσεις των αναλυτών κάθε άλλο παρά αισιόδοξες μπορούν να χαρακτηριστούν. Ακόμη και αν μια μεγάλη τράπεζα αντλήσει από το Ταμείο μόλις 1 δισ. ευρώ είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσει, αθροιστικά στην 3ετία ή την 5ετία, να συγκεντρώσει κέρδη που να πλησιάζουν το παραπάνω ποσό.

Και αυτό γιατί όπως προσθέτουν τα δεδομένα που υπάρχουν αποτελούν τροχοπέδη για την επίτευξη τέτοιων στόχων.

Στην ερώτηση τι μπορεί να περιλαμβάνουν τα ίδια μέσα η απάντηση είναι είτε αυξήσεις κεφαλαίου είτε η ενεργότερη διαχείριση στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού των ομίλων (πωλήσεις συμμετοχών, επαναγορά με discount υβριδικών κεφαλαίων και καλυμμένων ομολογιών κά).

http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1