15 |11 |2010 07:39
ΔΥΣΚΟΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Στην κινηματογραφική ταινία του 1965 "Το χώμα βάφτηκε κόκκινο" σε σενάριο του Νίκου Φώσκολου, που είχε εμπνευστεί από τους αγώνες του Μαρίνου Αντύπα στις αρχές του περασμένου αιώνα υπέρ των εξαθλιωμένων αγροτών της Θεσσαλίας και κατά των τσιφλικάδων, που τελικά τον δολοφόνησαν, υπάρχει μια πολύ χαρακτηριστική ατάκα, που αν θυμάμαι καλά απευθύνει ο Γιάννης Βόγλης στον Νίκο Κούρκουλο. Και η οποία ταιριάζει απόλυτα με την εικόνα που αναμένεται να υπάρξει από Δευτέρα στην ελληνική οικονομία και όχι μόνο. "Άσχημη μέρα ξημερώνει στον κάμπο Δυσσέα Χορμόβα"…
Της Δευτέρας τα δύσκολα
Άσχημη μέρα, λοιπόν, ξημερώνει αμέσως μετά τον δεύτερο γύρο των εκλογών, καθώς τα εύκολα (αν βέβαια μπορεί να τα χαρακτηρίσει κανείς έτσι…) τελείωσαν και μπαίνουμε στα πολύ δύσκολα. Η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει ένα έλλειμμα εκτός ελέγχου, ένα χρέος εκτός ελέγχου και το ναυάγιο του φετινού προϋπολογισμού. Και ταυτόχρονα τη μεγάλη μείωση του ΑΕΠ, την καλπάζουσα ύφεση και την κατάρρευση σε μία σειρά από βασικούς οικονομικούς δείκτες. Επίσης, καλείται να σχεδιάσει την πολιτική της από εδώ και εμπρός με λήψη πολύ σκληρών μέτρων, τα οποία θα απαιτήσει πλέον η Τρόικα, η οποία θα επικεντρώσει το βάρος της πολιτικής στη δραματική περιστολή των δαπανών, από τη στιγμή που η αναποτελεσματικότητα στην αύξηση των εσόδων δεν προοιωνίζεται τίποτε θετικό από τον τομέα αυτό. Και η πίεση θα είναι ασφυκτική από τη στιγμή που και στην Ευρώπη το κλίμα είναι αρκετά βαρύ λόγω της κατάρρευσης της Ιρλανδίας (και όχι μόνο…). Και μαζί με όλα αυτά, υπάρχει και η απειλή της νέας υποβάθμισης της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος από τον οίκο Fitch, του οποίου οι αξιωματούχοι εμφανίστηκαν ιδιαίτερα προβληματισμένοι κατά τις επαφές τους με κυβερνητικούς αξιωματούχους, θεσμικούς παράγοντες και τραπεζίτες. Ειδικά στις συναντήσεις με τους τραπεζίτες, από τη Fitch εκφράστηκε η άποψη ότι οι περισσότερες τράπεζες μέσα στην επόμενη χρονιά θα κληθούν να ενισχύσουν εκ νέου την κεφαλαιακή τους βάση, καθώς οι αυξήσεις που ήδη έχουν υλοποιηθεί καθώς και εκείνες που προγραμματίζονται ήδη έχουν αρχίσει λόγω της ύφεσης και της συγκυρίας να "τρώγονται". Πέρα, πάντως, από την κεφαλαιακή εικόνα και από πλευράς ρευστότητας τα πράγματα δεν πάνε και τόσο καλά. Κάποιες γραμμές ανοίγουν αλλά είναι ψίχουλα μπροστά στις ανάγκες χρηματοδότησης της οικονομίας. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι ήρθε η ώρα για τη χρησιμοποίηση του έξτρα πακέτου ρευστότητας των 25 δισ. ευρώ, αφού πλέον και μετά την αύξηση των spreads αυξάνονται τα collateral προς την ΕΚΤ, τα οποία είχαν μειωθεί μέχρι τη στιγμή που αποφάσισε ο πρωθυπουργός να θέσει εκλογικά διλήμματα. Που για μια ακόμη φορά έδειξαν πόσο μικρή γνώση των αγορών έχουν οι πολιτικοί.
Ξεδοντιασμένη… κέλτικη τίγρης
Πάντως, αν κάτι στην Ελλάδα έχουν επιτύχει όσοι κυβέρνησαν τα τελευταία χρόνια είναι η… συνέπεια. Σημίτης και Καραμανλής μιλούσαν με εκστασιασμό για την "κελτική τίγρη" και το ιρλανδικό θαύμα, ενώ έσταζαν μέλι και για την πορτογαλική οικονομία. Μας είχαν κυριολεκτικά ζαλίσει. Να λοιπόν που μετά από πολλά χρόνια, με την αρωγή και της σημερινής κυβέρνησης, κατάφεραν να κάνουν επιτέλους την Ελλάδα… Ιρλανδία. Την ίδια στιγμή, τα spreads των ελληνικών ομολόγων εξακολουθούν να βρίσκονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, κινούμενα στην περιοχή των 900 μονάδων και σαφώς υψηλότερα από εκείνα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Βέβαια, η μικρή αποκλιμάκωση στα spreads κατά τη χθεσινή ημέρα οφείλεται στην παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που αγόρασε ιρλανδικά και πορτογαλικά ομόλογα, με αποτέλεσμα να ανακοπεί η έντονα αυξητική πορεία τους. Ενώ όμως η Ιρλανδία βρίσκεται καθ' οδόν προς την είσοδο στον Μηχανισμό Στήριξης της Ε.Ε., προκαλεί ασφαλώς απογοήτευση και ανησυχία το γεγονός ότι τα spreads των ελληνικών ομολόγων βρίσκονται σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από εκείνα των χωρών που δέχονται "επίθεση" και τελούν υπό οικονομική κατάρρευση. Και τούτο καθώς η Ελλάδα υποτίθεται ότι βρίσκεται σε κλοιό προστασίας λόγω του Μνημονίου και της ρευστότητας που αντλεί μέσω του Πακέτου Στήριξης. Ομως η Ελλάδα, δυστυχώς, έχασε πόντους στην κούρσα της αξιοπιστίας. Και αυτό συνέβη μετά το περίφημο εκλογικό δίλημμα που έθεσε ο πρωθυπουργός και το οποίο δεν το έχουν λησμονήσει οι αγορές, οι οποίες πιστεύουν πλέον ότι η κυβέρνηση έχει χάσει σημαντικό μέρος από την πολιτική της ισχύ. Σε βαθμό που να θεωρείται πλέον ιδιαίτερα δύσκολο να καταφέρει να πείσει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου να υπερψηφίσει τον επόμενο προϋπολογισμό, ο οποίος θα είναι ιδιαίτερα σκληρός.
Προϋπολογισμός για δυνατούς λύτες
Είναι πράγματι γεγονός ότι τα μέχρι σήμερα στοιχεία δείχνουν ότι το μίγμα της οικονομικής πολιτικής δεν είναι αποτελεσματικό. Και γι' αυτό θα απαιτηθεί η εξοικονόμηση αρκετών δισεκατομμυρίων την επόμενη χρονιά. Ομως, ενώ όλοι αναγνωρίζουν ότι θα χρειαστεί να γίνουν μεγάλες περικοπές δαπανών, ουδείς πολιτικός τολμά να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Λένε ότι θα πρέπει να εξοικονομηθούν το 2011, 4 ή 4,5 ή 5 δισ. ευρώ. Πώς δηλαδή θα περικοπούν τέτοιες δαπάνες; Με τις περικοπές σε κινητά και στα ταξίδια; Αστεία πράγματα. Μόνο με δραματικές μειώσεις μισθών και με ευρείες απολύσεις και μη ανανεώσεις συμβάσεων μπορεί να βγει το κονδύλι. Και αυτή τη φορά δεν υπάρχει περιθώριο για ελιγμούς, αφού σε διαφορετική περίπτωση θα υπάρξει πρόβλημα με τις δόσεις του πακέτου στήριξης. Αυτό είναι και το μεγάλο αγκάθι του επόμενου προϋπολογισμού. Πώς θα "φωτογραφήσει" τα επώδυνα αυτά μέτρα χωρίς να υπάρξουν μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις αλλά και μεγάλες κοινοβουλευτικές διαρροές; Αυτό είναι το πραγματικά μεγάλο δίλημμα για τον πρωθυπουργό. Γι' αυτό και οι ξένοι αναλυτές και διαχειριστές εξακολουθούν να "βλέπουν" εκλογικά σενάρια, καθώς και σενάρια αναδιάρθρωσης του χρέους. Αλήθεια, δεν προβληματίζει κανέναν η δημοσκόπηση του Bloomberg μεταξύ διαχειριστών που βγάζει πιθανότητα 71% για χρεοκοπία της Ελλάδας; Ούτε που το νορβηγικό sovereigh fund μειώνει τη στάθμιση σε junk bonds και γι' αυτό ρευστοποιεί και ελληνικά ομόλογα;
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1
