Forbes: Καταστροφή ή ένα έξυπνο σχέδιο;
του Karl Whelan
Δημοσιεύθηκε: 12:46 - 17/03/13
Κάθε τόσο, έρχεται μια στιγμή που μαθαίνεις κάτι σημαντικό αναφορικά με το πώς λειτουργούν οι οικονομίες. Χάρη στα κράτη μέλη της ευρωζώνης, θα έχουμε μια ακόμα τέτοια στιγμή. Την επόμενη εβδομάδα, θα μάθουμε πως αντιδρούν οι άνθρωποι όταν κινδυνεύουν με κατάσχεση των τραπεζικών τους καταθέσεων.
Έχοντας να αντιμετωπίσουν την προοπτική να χρειαστεί να δανείσουν 17 δισ. ευρώ στην Κύπρο για να διασώσει τις τράπεζές της, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης είχαν τρεις επιλογές: να δανείσουν όλα αυτά τα λεφτά αλλά να κηρύξει η Κύπρος χρεοστάσιο στα υφιστάμενα κρατικά της ομόλογα, να δανείσουν όλα τα λεφτά με όρους που ξεκαθαρίζουν ότι δεν θα τα πάρουν ποτέ πίσω, ή να δανείσουν λιγότερα λεφτά και να αφήσουν τις τράπεζες να κηρύξουν χρεοστάσιο στις υποχρεώσεις τους.
Το Eurogroup επέλεξε την τελευταία εναλλακτική. Η Κύπρος θα εισάγει αυτό που το Eurogroup αποκαλεί «μια εμπροσθοβαρή έκτακτη εισφορά σταθερότητας» στις τραπεζικές καταθέσεις (αν και είναι αμφίβολο αν αυτοί που θα επηρεαστούν θα αισθανθούν ιδιαίτερα σταθεροί αυτήν την εβδομάδα). Η εισφορά θα παρακρατήσει 6,75% από όλες τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ (του κόσμου που είχε την εντύπωση ότι προστατεύονταν από ένα πρόγραμμα εγγύησης καταθέσεων) και 9,9% από όλες τις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Οι κυπριακές τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές τη Δευτέρα λόγω αργίας (Καθαρά Δευτέρα) όμως θα δούμε την Τρίτη αν ο κόσμος είναι πρόθυμος να κρατήσει τα λεφτά του σε τραπεζικούς λογαριασμούς μιας χώρας που κατά καιρούς επιβάλλει «έκτακτες εισφορές σταθερότητας».
Ωστόσο, το πιο ενδιαφέρον ερώτημα, είναι πως θα αντιδράσουν οι καταθέτες στην υπόλοιπη ευρωζώνη. Αναμφίβολα θα υπάρξουν υποσχέσεις ότι αυτή είναι η μοναδική χώρα στην ευρωζώνη που θα απομειώσει καταθέσεις, όμως οι υποσχέσεις από τους ευρωπαίους πολιτικούς δεν σημαίνουν και πολλά. Επέμειναν για πολύ καιρό ότι μια χρεοκοπία της Ελλάδας «δεν αποτελεί επιλογή», όμως έγινε, και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου απέρριψε την ιδέα του «κουρέματος» των κυπριακών καταθέσεων μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, λέγοντας ότι «πραγματικά και κατηγορηματικά –και αυτό δεν αφορά μόνο την Κύπρο αλλά και τον κόσμο και την ευρωζώνη, πραγματικά δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο ηλίθια ιδέα». Μπορεί, όμως είναι μια ηλίθια ιδέα της οποίας ήρθε η ώρα να εφαρμοστεί.
Πως θα αντιδράσουν οι καταθέτες στην Ισπανία την επόμενη εβδομάδα; Όλοι γνωρίζουν πως οι ισπανικές τράπεζες «κάθονται πάνω» σε τεράστιες απώλειες που δεν έχουν υλοποιηθεί και που, αργά ή γρήγορα, θα πρέπει οι τράπεζες να αντιμετωπίσουν. Τώρα που ο κόσμος ξέρει ότι τα «κουρέματα» των καταθετών αποτελούν μέρος της «εργαλειοθήκης» της Ευρώπης για την αντιμετώπιση των τραπεζικών προβλημάτων, γιατί να κάτσει κανείς και να περιμένει πότε θα του συμβεί; Αυτή η απόφαση μπορεί να πυροδοτήσει μια μαζική φυγή καταθέσεων σε όλη την ευρωζώνη και ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε θα θέσει εν αφμιβόλω την συνεχιζόμενη ύπαρξη του ευρώ ως κοινού νομίσματος.
Ωστόσο, απλά δεν γνωρίζουμε αν οι καταθέτες θα αντιδράσουν. Μέχρι τώρα, παρά τις ξεκάθαρες ενδείξεις ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις τείνουν να μεταφέρουν τα χρήματά τους από χώρες σε κρίση, δεν έχουμε δει και πολλές ενδείξεις από τους κοινούς μικροομολογιούχους να θέλουν να μεταφέρουν τα χρήματά τους από τραπεζικούς λογαριασμούς της ευρωπεριφέρειας (αν και η περίπτωση της Northern Rock το 2007 δείχνει ότι αυτό μπορεί να γίνει).
Προσωπικά, με εκπλήσσει το πόσοι άνθρωποι έχουν διατηρήσει τα χρήματά τους σε καταθέσεις στην Ελλάδα. Μπορείτε να ρωτήσετε γιατί ο κόσμος εξακολουθούσε να έχει τα χρήματά του σε κυπριακές καταθέσεις αυτή την εβδομάδα, παρά τα πρωτοσέλιδα που έλεγαν ότι αυτή η έκτακτη εισφορά ήταν μια από τις επιλογές που εξετάζεται.
Έτσι, μπορεί απλά να μην γίνει τίποτα, διότι ο κόσμος πιστεύει τους πολιτικούς ότι η Κύπρος είναι μια μοναδική περίπτωση, ή διότι απλά δεν γνωρίζει αρκετά ώστε να αντιληφθεί ότι τα χρήματά του κινδυνεύουν.
Πάντως, η συμφωνία της Κύπρου έχει δομηθεί με τρόπο τέτοιον ώστε είναι πιθανό να μεγιστοποιήσει τις ανησυχίες αλλού. Καθώς αυτή η επιλογή βρίσκονταν υπό συζήτηση τις τελευταίες εβδομάδες, ένα κοινό σκεπτικό ήταν ότι αυτή η έκτακτη εισφορά δεν θα πρέπει να ανησυχεί τους ευρωπαίους καταθέτες διότι η Κύπρος ήταν ένα sui generis πρόβλημα: οι τράπεζές της είναι παραγεμισμένες με καταθέσεις ρώσων ολιγαρχών αμφίβολης φήμης και δεν υπάρχει θέμα να πληγούν οι κοινοί καταθέτες.
Όμως η απόφαση να φορολογηθούν όλες οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, δείχνει ότι οι κοινοί Κύπριοι θα πληγούν πολύ σκληρά από το σχέδιο αυτό. Και το γεγονός ότι ο μικρός αριθμός των πιστωτών ομολόγων της Κύπρου μένουν αλώβητοι είναι πιθανό να κάνει ακόμα βαθύτερο το αίσθημα της αδικίας.
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η επόμενη εβδομάδα θα μας πει πολλά αναφορικά με την προθυμία των ευρωπαίων μικροκαταθετών να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους εν μέσω ανησυχητικών εξελίξεων.
Ακόμα και αν περάσει η επόμενη εβδομάδα χωρίς πανικό, έχω το προαίσθημα ότι αυτή η απόφαση είναι κακή και πως οι ευρωπαίοι θα έπρεπε να είχαν επιλέξει μια από τις άλλες δυο επιλογές που βρίσκονταν στο τραπέζι. Μακροπρόθεσμα, αμφιβάλω αν η οικονομική σταθερότητα στην ευρωζώνη (και η συνέχιση της ύπαρξης του ευρώ) είναι εφικτή με ένα πολιτικό πλαίσιο που δεν προστατεύει τις καταθέσεις των κοινών καταθετών.
http://www.euro2day.gr/specials/opinion ... ticle.aspx
]
)