«Big bang» στις τράπεζες με καταλύτη το Τ.Τ.!
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΧΡΗΜΑ ΤΡΙΤΗ
Το σενάριο ενός «big bang» στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με τη δημιουργία μιας τράπεζας - εθνικού πρωταθλητή που θα παραμείνει υπό ελληνικό έλεγχο, με το Δημόσιο να διατηρεί σημαντική συμμετοχή, παίρνουν από χθες αυξημένη βαρύτητα, μετά την απόφαση της κυβέρνησης να προωθήσει άμεσα την ιδιωτικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη για το τραπεζικό σύστημα της χώρας και παρότι η κεφαλαιοποίηση του Τ.Τ. υπολείπεται σημαντικά της λογιστικής του αξίας.
Στους τραπεζικούς κύκλους του Λονδίνου συζητείται από καιρό το σενάριο μιας τριπλής συγχώνευσης, ανάμεσα στην Εθνική, την Eurobank και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, από την οποία θα δημιουργηθεί ένας εθνικός πρωταθλητής στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με βασικούς μετόχους το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τον όμιλο Λάτση.
Από χθες, όμως, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που αίφνης πρόκρινε την άμεση ιδιωτικοποίηση του Τ.Τ., αυτό το σενάριο «κέρδισε πολλούς πόντους», κατά τη χαρακτηριστική έκφραση που χρησιμοποίησε μιλώντας στο «Χ.Τ.» έμπειρο τραπεζικό στέλεχος με αντίληψη των παρασκηνιακών διεργασιών για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.
Κυβερνητικοί κύκλοι που κλήθηκαν να σχολιάσουν αυτά τα σενάρια, απέφυγαν να τοποθετηθούν ευθέως, τόνισαν όμως ότι «θα είχε λογική» μια τέτοια κίνηση. «Η κυβέρνηση κάνει το πρώτο βήμα, με την απόφαση να προχωρήσει σε ανοικτή διαδικασία για την πώληση της συμμετοχής του Δημοσίου στο Τ.Τ. Η ιδέα της δημιουργίας μιας ισχυρής τράπεζας, που θα παραμείνει σε ελληνικά χέρια δεν μπορεί να απορριφθεί, αλλά σε κάθε περίπτωση το “μπαλάκι” περνά τώρα στο τερέν των τραπεζιτών και όλες οι προτάσεις θα συζητηθούν ανοικτά», τόνισε στο «Χ.Τ.» υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος.
Το σενάριο της τριπλής συγχώνευσης έχει αρκετά πλεονεκτήματα που δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα, σχολίαζαν τραπεζικά στελέχη:
- Η Εθνική και η Eurobank έχουν προ πολλού και σε ανύποπτο χρόνο αποκτήσει όχι ευκαταφρόνητη συμμετοχή στο Τ.Τ. και είναι αναμφίβολα οι πρώτοι ενδιαφερόμενοι για την απόκτηση του ιδρύματος. Στη σημερινή συγκυρία είναι αδιανόητος ένας πόλεμος μεταξύ των δύο κορυφαίων τραπεζών της χώρας για την απόκτηση του Τ.Τ., ενώ αντίθετα προβάλλει ως καλύτερη λύση μια τριπλή συγχώνευση με ανταλλαγή μετοχών, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ομαλής μετάβασης σε ένα νέο ενιαίο σχήμα, χωρίς να παρασυρθεί ο αγοραστής σε μια «ακριβή» εξαγορά με μετρητά.
- Η λύση της τριπλής συγχώνευσης κινείται ακριβώς στο πλαίσιο των προβληματισμών που έχει δημόσια εκφράσει κατ’ επανάληψη η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, η οποία έχει και τον πρώτο λόγο σε κάθε κίνηση προς την κατεύθυνση της αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος, όχι μόνο λόγω μεγέθους και ιστορικού ρόλου, αλλά και εξαιτίας της ισχυρής οικονομικής της θέσης σε αυτή τη συγκυρία. Ο κ. Απ. Ταμβακάκης κατ’ επανάληψη έχει αναφερθεί στην ανάγκη δημιουργίας ισχυρών σχημάτων μέσα από συγχωνεύσεις, τα οποία θα παραμείνουν σε ελληνικό έλεγχο. Επιπλέον, όμως, η κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη εκφρασθεί υπέρ της ανάγκης για τη δημιουργία μιας ισχυρής τράπεζας, στην οποία το Δημόσιο θα διατηρήσει συμμετοχή.
- Από την πλευρά της οικονομικής και διαχειριστικής λογικής, μια τριπλή συγχώνευση Εθνικής-Eurobank-Τ.Τ., αν και εκ πρώτης φαίνεται περίπλοκη και δύσκολη στην πραγματικότητα φαίνεται ότι μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική. Το Τ.Τ. έχει υπερβολική έκθεση σε ομόλογα, συγκριτικά με την κεφαλαιακή βάση του, αλλά αυτή αντισταθμίζεται επαρκώς από τα κεφαλαιακά «περισσεύματα» της Εθνικής Τράπεζας, ενώ η υψηλή ρευστότητα που διατηρεί το Τ.Τ. ακόμη και σήμερα, με την καλύτερη σχέση δανείων/καταθέσεων, είναι ένα πρόσθετο «ατού» για το νέο σχήμα. Σε οργανωτικό-διαχειριστικό επίπεδο, οι σχέσεις του μάνατζμεντ της Εθνικής και της Eurobank είναι άριστες (ο κ. Ταμβακάκης, άλλωστε, ήταν για χρόνια κορυφαίο στέλεχος του ομίλου Λάτση), ενώ οι λειτουργίες και τα δίκτυα των δύο μεγάλων τραπεζών του σχήματος εκτιμάται ότι μπορούν να συγκεραστούν χωρίς αξεπέραστα προβλήματα.
Θα πρέπει επιπλέον να σημειωθεί ότι η ιδιωτικοποίηση του Τ.Τ., αν και πρόκειται για ένα ίδρυμα που θεωρητικά θα μπορούσε να ενδιαφέρει ευρωπαϊκούς ομίλους, δύσκολα θα ξεφύγει από το να παραμείνει μια ελληνική υπόθεση. Τούτο όχι μόνο λόγω της συμμετοχής που διατηρούν η Εθνική και η Eurobank στο Τ.Τ. αλλά και επειδή στη σημερινή συγκυρία, με όλα τα ενδεχόμενα για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους ανοικτά, το τραπεζικό σύστημα σε οριακό σημείο και τις συνδικαλιστικές αντιδράσεις σε μια «εισβολή ξένων» στο Τ.Τ. να παραμένουν ένα σοβαρό σημείο προβληματισμού, δύσκολα μια ξένη τράπεζα θα ρίσκαρε μια τόσο σοβαρή κίνηση στην ελληνική αγορά.
Στα «μείον» του σεναρίου της τριπλής συγχώνευσης με ανταλλαγή μετοχών συγκαταλέγεται το ότι η κυβέρνηση δεν θα αντλήσει άμεσα με τον τρόπο αυτό έσοδα από την πώληση της συμμετοχής της στο Τ.Τ. Όμως, η Τρόικα -και ιδιαίτερα η ΕΚΤ- ίσως δεχθούν εύκολα να παρακάμψουν αυτό το ζήτημα, συνυπολογίζοντας τα οφέλη που θα υπάρξουν για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας από τη δημιουργία μιας ισχυρής τράπεζας, αλλά και το γεγονός ότι το Δημόσιο θα διατηρήσει μια συμμετοχή στη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, που θα μπορούσε να αποδώσει έσοδα σε δεύτερο χρόνο, δηλαδή μέχρι τη λήξη του τριετούς προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, μέσα από μια διαδικασία διάθεσης μετοχών στο Χρηματιστήριο.
Στοίχημα η επάνοδος στη διατραπεζική
Το μεγάλο στοίχημα του νέου ιδρύματος, αν τελικά προχωρήσει το σενάριο της τριπλής συγχώνευσης με ανταλλαγή μετοχών, θα είναι αναμφίβολα η επάνοδος στη διατραπεζική αγορά, ώστε να δοθεί μια πρώτη απάντηση στο σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα. Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι η κατάσταση έχει γίνει ασφυκτική πλέον και μόνο μια μεγάλη κίνηση μπορεί να προσφέρει διεξόδους.
Οι τράπεζες δέχονται τις τελευταίες ημέρες «κουρέματα» της αξίας των στοιχείων ενεργητικού που αξιοποιούν για δανεισμό από την ΕΚΤ, τα οποία δοκιμάζουν στα όριά του το σύστημα. Η ΕΚΤ αύξησε το ποσοστό «κουρέματος» των τραπεζικών ομολόγων που εκδίδονται με εγγύηση του Δημοσίου, η Fitch ετοιμάζει μαζικές υποβαθμίσεις τραπεζικών τίτλων, ενώ στην Γερμανία μόλις άνοιξε χθες, με δημοσίευμα του “Spiegel”, ένα θέμα που μπορεί να φέρει τις ελληνικές τράπεζες σε απολύτως οριακή κατάσταση ρευστότητας.
Μετά τις τελευταίες υποβαθμίσεις της Ελλάδας από τους οίκους αξιολόγησης, η ΕΚΤ επαύξησε το ποσοστό «κουρέματος» των τραπεζικών ομολόγων που έχουν εκδοθεί με εγγύηση του Δημοσίου, συνολικής ονομαστικής αξίας 55 δισ. ευρώ, από το 11% στο 15%, με αποτέλεσμα να χαθεί από τις μεγάλες τράπεζες ρευστότητα άνω των 2,2 δισ. ευρώ. Μεγάλη τράπεζα, που δεν είχε διαθέσιμους άλλους τίτλους για να τους προσκομίσει στην ΕΚΤ, αναγκάσθηκε να προσφύγει σε λογιστικό τέχνασμα, για να αποφύγει την απώλεια ρευστότητας: προχώρησε σε αύξηση του επιτοκίου των ομολόγων που έχει εκδώσει με εγγύηση του Δημοσίου σε Euribor + 12%(!), προκειμένου να αυξήσει με τον τρόπο αυτό την καθαρή παρούσα αξία των τίτλων, ώστε να αποφύγει την απώλεια χρηματοδότησης.
Η τελευταία υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων από την Fitch ανοίγει προσεχώς άλλο ένα σοβαρό ζήτημα ρευστότητας. Αν η Fitch «τσεκουρώσει» τις βαθμολογίες και των τραπεζικών τίτλων, υποχρεώνοντας την ΕΚΤ να τους επιστρέψει ως μη αποδεκτούς για αναχρηματοδότηση, οι τράπεζες θα χάσουν άλλα 15 δισ. από τη ρευστότητά τους.
Σε αυτή την κρίσιμη χρονική στιγμή έρχεται το χθεσινό δημοσίευμα του “Spiegel”, που θέτει σε αμφισβήτηση την φερεγγυότητα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κάνοντας αναφορά στους κινδύνους απώλειας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ από τα καλυμμένα ομόλογα που έχουν εκδώσει οι τράπεζες της ευρωπαϊκής περιφέρειας (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία). Το “Spiegel” αμφισβητεί την καταλληλότητα αυτών των καλυμμένων (asset-backed) τίτλων για αναχρηματοδότηση από την ΕΚΤ, μετά τις υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης των χωρών της περιφέρειας και ιδιαίτερα της Ελλάδας.
http://www.xrima-online.gr/trapezes/abi ... to_tt.html
