Έντυπη Έκδοση
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2011
ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ WALL STREET ΕΜΠΝΈΕΙ ΤΟΥΣ ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ

«Καταλάβετε την Ευρώπη»
Της ΚΟΡΙΝΑΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ «Οταν η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση γίνεται καθήκον». Τη ρήση του Τόμας Τζέφερσον, ενός από τους ιδρυτές πατέρες της αμερικανικής ανεξαρτησίας, έχει επιλέξει ως σύνθημα για τη σελίδα του στο Facebook το κίνημα «Occupy Europe» (Καταλάβετε την Ευρώπη).

Χιλιάδες Γερμανοί διαδήλωσαν στη Φραγκφούρτη μπροστά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το κίνημα εναντίον των τραπεζών ξυπνάει σιγά σιγά τους ευρωπαίους πολίτες που βλέπουν καθαρά τους υπεύθυνους της κρίσης.
Η ιστοσελίδα «αρέσει» σε 7.853 χρήστες, ενώ υπάρχουν και άλλες θυγατρικές: Occupy the London Stock Exchange (Καταλάβετε το Χρηματιστήριο του Λονδίνου): «αρέσει» σε 22.998 άτομα. Occupe Germany (Καταλάβετε τη Γερμανία): 13.625 έχουν κάνει κλικ στο «like». Occupy Sweden (Καταλάβετε τη Σουηδία): 2.791. Occypy Ireland (Καταλάβετε την Ιρλανδία): 1.020 «like». Occupe Italy (Καταλάβετε την Ιταλία): 1.364. Και ούτω καθεξής...

Η διεθνής των αγανακτισμένων μεγαλώνει, όπως απέδειξαν περίτρανα και οι μεγαλειώδεις παγκόσμιες συγκεντρώσεις του περασμένου Σαββατοκύριακου. Το να διερωτάται κανείς αν η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα, αν δηλαδή το ευρωπαϊκό κίνημα των indignados (αγανακτισμένων) μπόλιασε την Αμερική ή αν το αμερικάνικο κίνημα «Occupy Wall Street» (Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ) κυριεύει τώρα και την Ευρώπη, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Το σημαντικό κομμάτι της ιστορίας είναι ότι το «99% της Ευρώπης» αφυπνίζεται και αντιδρά.

Αλλού περισσότερο, λόγω των πιο σκληρών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, όπως στην Ελλάδα ή στην Ισπανία, την πρώτη διδάξασα, με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην ευρωζώνη (σχεδόν 22%) και ισάριθμο ποσοστό ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Αλλού λιγότερο, όπως για παράδειγμα στη Γαλλία: «Εδώ είναι πάρα πολύ νωρίς ακόμα», λέει στη «Le Monde» η Σαρλότ Ζεάν, μια από τις δυναμικές φιγούρες των γάλλων αγανακτισμένων. «Υπάρχει ακόμα η ελπίδα ότι η αριστερά θα αλλάξει τα πράγματα».

Σε άλλα σημεία της Ευρώπης όμως η ελπίδα στερεύει. «Η φτώχεια μας απαγορεύει να ζήσουμε μια αξιοπρεπή ζωή», λέει ο Ζερόμ, ένας από τους διαδηλωτές των Βρυξελλών. Κάποιοι Ιταλοί, εγκλωβισμένοι ανάμεσα στη σκληρή λιτότητα και στη γελοιότητα του Μπερλουσκόνι, ξεσπάνε και τα καίνε. Στη Βρετανία, που το καλοκαίρι σημαδεύτηκε από άγριες συγκρούσεις, το βιοτικό επίπεδο, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, έχει γυρίσει 35 χρόνια πίσω.

Να όμως που «αγανακτούν» κι αυτοί από τους οποίους δεν θα το περίμενε εύκολα κανείς. Μερικές από τις πιο δυναμικές διαδηλώσεις έγιναν στη Γερμανία, στην ίδια χώρα που χορεύει την υπόλοιπη Ευρώπη στο ταψί. Χιλιάδες Γερμανοί διαδήλωσαν στη Φραγκφούρτη, έξω από την Ευρωπαϊκή Κενρική Τράπεζα, στο Βερολίνο, στο Μόναχο και σε καμιά πενηνταριά άλλες πόλεις. Την ώρα που οι ισπανοί αγανακτισμένοι κάνουν καταλήψεις σε εγκαταλειμμένα κτίρια και ξενοδοχεία στη Μαδρίτη και στη Βαρκελώνη και εμποδίζουν τις εξώσεις από τα σπίτια τους ανθρώπων που αδυνατούν να πληρώσουν το νοίκι τους ή τη δόση του στεγαστικού δανείου, στη Φραγκφούρτη, όπου οι περισσότεροι διαδηλωτές συνασπίστηκαν γύρω από την Attac, την οργάνωση υπέρ της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και της δράσης των πολιτών, εξετάζουν το ενδεχόμενο να κατασκηνώσουν μόνιμα έξω από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κατά τα πρότυπα των διαδηλωτών κατά της Γουόλ Στριτ. «Είμαστε εδώ για να διαδηλώσουμε εναντίον των τραπεζών, εναντίον των κανόνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος, διαμαρτυρόμαστε επειδή τα κέρδη προηγούνται των ανθρώπων», λέει ο 20χρονος Βόλφραμ Ζίνερ, ο εκπρόσωπος του κινήματος Occupy Frankfurt (Καταλάβετε τη Φραγκφούρτη).

Αργά, αλλά σταθερά, οι διαδηλωτές κατά του τραπεζικού συστήματος κερδίζουν έδαφος στην κραταιά Γερμανία, ενώ εμφανίζονται ακόμα και σε χώρες όπως η Δανία ή η Σουηδία με το ζηλευτό κράτος πρόνοιας. Ισως γιατί διαισθάνονται ότι στην εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της ασυδοσίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κανένας δεν μπορεί να θεωρεί ότι βρίσκεται στο απυρόβλητο.

* Ενα είναι βέβαιο: οι πολιτικοί εντολοδόχοι του 1% του πληθυσμού δουλεύουν ψιλό γαζί το 99%. Ο ΓΑΠ «κατανοεί» όσους διαμαρτύρονται για τα μέτρα λιτότητας. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δηλώνει διατεθειμένος να υποστεί ακόμα και γιαούρτωμα (αν και παλιότερα είχε δείξει έντονη δυσανεξία στον φραπέ). Στη Γερμανία, η Αγκελα Μέρκελ «κατανοεί» τους συμπατριώτες της που διαμαρτύρονται κατά των τραπεζών. Ο δε πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο δηλώνει: «Ο χρηματοπιστωτικός τομέας οφείλει να κατανοήσει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστό ένα μίνιμου ηθικών κανόνων». Και ποιος ευθύνεται για την ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού τομέα, άραγε; Και ποιων τα συμφέροντα προστατεύονται κυρίως με τα διάφορα πακέτα διάσωσης και επικείμενα κουρέματα χρέους; Ανάλογη λοιπόν και η ονομασία ενός από τα σχετικά διεθνή κινήματα:

«Error 404: democracy not found» (Λάθος 404: η δημοκρατία δεν βρέθηκε).