Ανατέλλει η εποχή της Κίνας και της… Goldman Sachs
του Δημήτρη Γκιόκεζα
Τα λεφτά πάνε στα λεφτά. Εκτός βέβαια από περιόδους κρίσης, όταν πάνε κάτω από το στρώμα, ή έστω στη σχετική ασφάλεια των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, ακόμα και με μηδενικά επιτόκια. Αν ψάχνει κανείς μία χειροπιαστή ένδειξη ότι η κρίση πλέον ξεπεράστηκε, τότε, συμπτωματικά την ίδια ημέρα, την περασμένη Τρίτη, την έλαβε. Τα αποτελέσματα του δεύτερου τριμήνου της Goldman Sachs, τα υψηλότερα στην ιστορία της, και τα 2 τρισ. δολάρια αποθέματα της Κίνας δηλώνουν καταρχάς ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου, όπως πολλοί προέβλεπαν μέχρι πρότινος. Δηλώνουν, όμως, κυρίως, ότι μέσα από την κρίση αναδεικνύεται μία νέα τάξη πραγμάτων, σε οικονομικό, επιχειρηματικό και πολιτικό επίπεδο.
Αλαζονεία ή ρεαλισμός από την Goldman Sachs;
Καθαρά κέρδη τριμήνου ύψους 3,4 δισ. δολαρίων ανακοίνωσε η Goldman Sachs την Τρίτη, τα υψηλότερα κέρδη τριμήνου στην ιστορία της. Και αγνοώντας τις επιθυμίες της κυβέρνησης Ομπάμα, ανακοίνωσε ότι θα παραχωρήσει για μισθούς και μπόνους στους εργαζόμενους το 48% από τα έσοδα, ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε περισσότερο από μισό εκατ. δολάρια για κάθε υπάλληλο κατά μέσο όρο. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, αλλά και των αμοιβών προκάλεσε οργή στις ΗΠΑ και θεωρήθηκε πρόκληση και αλαζονεία της τράπεζας, η οποία μέχρι και πριν από λίγο καιρό είχε συμμετάσχει στα προγράμματα διάσωσης λαμβάνοντας κρατικά χρήματα. Είναι όμως πράγματι έτσι; Γεγονός είναι ότι η Goldman Sachs έλαβε δέκα δισ. δολάρια από τα τραπεζικά πακέτα. Επίσης επωφελήθηκε από τις αλλεπάλληλες ενέσεις ρευστότητας στην AIG και κατόρθωσε με τον τρόπο αυτό να ανακτήσει 13 περίπου δισ. δολάρια από τη χρεοκοπημένη ασφαλιστική εταιρεία, τα οποία αλλιώς θα είχαν εξαφανιστεί. Τα προγράμματα εγγύησης βραχυπρόθεσμων ομολόγων από το αμερικανικό Δημόσιο της επέτρεψαν να "σηκώσει" περίπου 28 δισ. δολάρια με χαμηλότερο κόστος από αυτό το οποίο απαιτούσε η αγορά μετά τη χρεοκοπία της Lehman. Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται οι κριτικές να έχουν βάση.
Δείχνει στην κυβέρνηση Ομπάμα τα όριά της
Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι απλώς η Goldman Sachs έκανε αυτό το οποίο κάνουν όλες οι καλά διοικούμενες επιχειρήσεις. Χρησιμοποίησε ορθά όλα τα μέσα τα οποία είχε στη διάθεσή της για να ξεπεράσει μία σημαντικότατη συστημική κρίση, αποδεχόμενη κρατικά κεφάλαια κατά τη διάρκειά της και επιστρέφοντάς τα αμέσως μετά. Πράγματι, από τον Ιούνιο, η Goldman Sachs επέστρεψε όλα τα κρατικά κεφάλαια τα οποία είχε δανειστεί, πληρώνοντας τόκο σχεδόν μισό δισ. δολάρια, αλλά και τις εγγυήσεις του αμερικανικού Δημοσίου. Την ίδια στιγμή, διαχειριζόταν το ρίσκο καλύτερα από τους ανταγωνιστές της. Ενώ η Bank of America βρίσκεται σε διαμάχη με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών σχετικά με την πληρωμή 4 δισ. δολαρίων για κεφάλαια και εγγυήσεις που της χορηγήθηκαν, η Goldman Sachs διαχειριζόταν αποτελεσματικά το ρίσκο αποκομίζοντας κέρδη από trading και εκδόσεις ομολόγων, καταλαμβάνοντας μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς από τους λιγότερα καλά διοικούμενους ανταγωνιστές της. Αυτό είναι υγιές και το γεγονός ότι η Goldman Sachs το κατάφερε είναι μία σαφέστατη ένδειξη ότι εξομαλύνεται η κρίση. Χωρίς τους περιορισμούς τους οποίους επέβαλε η προηγούμενη αποδοχή δημόσιων κεφαλαίων, είναι λογική και εύλογη η επιβράβευση των υπαλλήλων της. Κυρίως, όμως, είναι μία εύλογη αντίδραση στην κρατική προσπάθεια να επιτηρήσει ασφυκτικά την οικονομία.
Η Κίνα δεν χρειάζεται την παγκόσμια οικονομία
Αν η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Goldman Sachs είναι η πρώτη χειροπιαστή ένδειξη ότι η αμερικανική οικονομία βρίσκεται στα τελικά στάδια της κρίσης, τα αποθέματα της Κίνας δίνουν μία εξίσου σημαντική ένδειξη για την υγεία της παγκόσμιας οικονομίας. Για την ακρίβεια, δεν έδωσε ένδειξη για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, η οποία παραπαίει ακόμα, έστω και αν το χειρότερο ανήκει στο παρελθόν. Ολα τα στοιχεία και τα μακροοικονομικά μεγέθη συνηγορούν για την πρόβλεψη ότι επέρχεται μία παρατεταμένη περίοδος ύφεσης, αρχικά για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αλλά και για μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου, ο οποίος μέχρι τώρα είχε επιδείξει μία σχετική ανοσία στην κρίση. Τα δύο και πλέον τρισ. δολάρια σε αποθέματα στην Κεντρική Τράπεζα της Κίνας οφείλονται στην αύξηση κατά 178 δισ. δολάρια μέσα στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Αυτά τα 178 δισ. δεν προέρχονται από τις καθαρές εξαγωγές της Κίνας προς τον υπόλοιπο κόσμο, όπως μέχρι και πρότινος. Μόλις 35 δισ. δολάρια από τα 178 οφείλονται σε καθαρές εξαγωγές. Αλλωστε, λόγω της κρίσης έχει παγώσει η κατανάλωση σε ΗΠΑ και Ευρώπη, τους βασικούς αγοραστές κινεζικών προϊόντων. Ο κύριος όγκος των κεφαλαίων προέρχεται από εισροές χαρτοφυλακίου και απευθείας ξένες επενδύσεις.
Ρυθμιστής της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής
Το πρόγραμμα των 586 δισ. δολαρίων το οποίο ανακοίνωσε η κυβέρνηση της Κίνας τον περασμένο Νοέμβριο, προκειμένου να ενισχύσει την οικονομία καθώς επιβραδύνονταν οι εξαγωγές, έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει, απομακρύνοντας όποιες ανησυχίες υπήρχαν ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση θα αναστρέψει την ταχεία ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Εργα υποδομής και ενίσχυση στις πιστώσεις έχουν συντελέσει στη διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης, ανεξάρτητα από την παγκόσμια ύφεση. Το γεγονός αυτό έχει προσελκύσει κεφάλαια, όπως φαίνεται και από τα τελευταία στοιχεία σχετικά με τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας. Μία τάση, η οποία προβλέπεται να ενισχυθεί καθώς η κινεζική οικονομία στρέφεται από τις εξαγωγές στην εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις. Η δυναμική αυτή είναι και στη βάση της ισχυροποίησης της Κίνας σε παγκόσμιο πολιτικό επίπεδο, καθώς αφενός η οικονομική διπλωματία την οποία ασκεί, την έχει αναγάγει πλέον σε πρωταγωνιστικό παίκτη αρχικά στην Αφρική, αλλά και στη Λατινική Αμερική, την παραδοσιακή "αυλή" των ΗΠΑ. Αφετέρου, δίνουν τη δυνατότητα στους Κινέζους αξιωματούχους να οριοθετούν την αμερικανική σφαίρα παγκόσμιας επιρροής. Αλλωστε, με σχεδόν ένα τρισ. δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα, η Κίνα είναι ο βασικός ρυθμιστής της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής
Το τέλος της κρίσης διαμορφώνει
ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον
Η κρίση εξομαλύνεται πλέον, αν και ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι προβλέπουν μια μακροχρόνια περίοδο ασθενούς οικονομικής ανάπτυξης. Το προηγούμενο οικονομικό μοντέλο, κυρίως σε ΗΠΑ και Ευρώπη, βασισμένο στον ανεξέλεγκτο δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχει αποδειχθεί ανεπαρκές. Οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού, αυτοί οι οποίοι βγαίνουν και από την κρίση ισχυρότεροι, είναι οι επιχειρήσεις, όπως η Goldman Sachs, οι οποίες είναι σε θέση να αξιοποιούν ορθότερα τους πόρους τους και να διαχειρίζονται καλύτερα το ρίσκο. Κυρίως κερδισμένη, όμως, με ισχυρότερο από ποτέ οικονομικό και πολιτικό ρόλο, αναδεικνύεται η Κίνα.
http://www.axiaplus.gr/Default.aspx?id= ... 108&lang=1
